تقدّم قوانین الهی در جامعه
معنی اینکه جامعه یا تاریخ دارای قانون میباشد، جز این نیست که پدیدههای اجتماعى و حوادث تاریخى بىعلّت و تصادفى نیستند، بلکه معلول عللى هستند که از طریق آنها تبیین و تفسیر میشوند و به حکم تکوینی خداوند در ساختن و ویران کردن اجتماعات حاکم و مؤثّرند (ر.ک؛ کمالی، 1384: 191).
اینکه قرآن در 13 مورد امر به سِیر در زمین و بررسی اوضاع و احوال اقوام و ملّتها میکند، نشانگر اهمیّت تاریخ و آشنایی با قوانین و سنّتهایی است که پیامد قهری صلاح و فساد جوامع میباشد و ارادهای الهی وراء آن وجود دارد که در آیات فراوانی هلاک و نجات امّتها، اقوام و ملّتها به خداوند نسبت داده شده است (ر.ک؛ الحج/ 45؛ الأعراف/ 84 و...). لذا اهمیّت و ارزش تاریخ نه به لحاظ تاریخنگاری، بلکه بهخاطر تاریخنگری آن است یعنی مطالعۀ تاریخ برای کشف قوانین حاکم بر آن و سِیر آن در مسیری که خداوند بدان امر فرموده است (ر.ک؛ نصری، 1385: 51).